Samorządy chcą limitów na opłaty cmentarne. „Pochówku nie można traktować jak źródła zysków”

Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski (SGiPW) wystąpiło do ministra finansów Andrzeja Domańskiego z apelem o wprowadzenie systemowych regulacji dotyczących opłat cmentarnych. Zdaniem samorządowców, pochówek – jedna z najbardziej wrażliwych społecznie usług – nie powinien być traktowany jako sposób na maksymalizowanie zysków.

Wysokie koszty pogrzebów poza cmentarzami komunalnymi

Wiele gmin w Polsce nie posiada własnych cmentarzy komunalnych. W takich przypadkach pochówki odbywają się głównie na terenach parafialnych lub należących do innych organizacji religijnych. To z kolei, jak wskazuje SGiPW, często wiąże się z bardzo wysokimi kosztami, sięgającymi kilku tysięcy złotych.

Przewodniczący Stowarzyszenia, Jacek Gursz, zwrócił uwagę, że rodziny zmarłych muszą płacić m.in. za miejsce pochówku, wykopanie grobu czy tzw. usługi pokładne. – Zarządcy cmentarzy w praktyce posiadają monopol, szczególnie na terenach wiejskich. Brak alternatywy sprawia, że mieszkańcy zmuszeni są akceptować narzucone stawki – podkreśla Gursz.

Propozycja: stawki maksymalne

SGiPW postuluje, aby wprowadzić przepisy pozwalające radom gmin uchwalać maksymalne ceny usług cmentarnych, niezależnie od tego, czy cmentarz ma charakter komunalny, parafialny czy prywatny.

– Takie rozwiązania funkcjonują już w odniesieniu do usług asenizacyjnych, co chroni mieszkańców przed nadmiernymi obciążeniami i pozwala przewidywać wysokość opłat – argumentuje przewodniczący.

Zasiłek pogrzebowy nie rozwiąże problemu

Według samorządowców, planowane przez rząd podniesienie zasiłku pogrzebowego nie rozwiąże problemu. – Niezależnie od wysokości świadczenia, administratorzy cmentarzy i tak dowolnie ustalają ceny. Dlatego potrzebne są rozwiązania systemowe, a nie jednorazowe podwyżki – wyjaśnia Gursz.

Skala zjawiska

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2024 roku w Polsce funkcjonowało 16 685 cmentarzy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, za utrzymanie cmentarzy komunalnych odpowiadają wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast. Natomiast cmentarzami wyznaniowymi zarządzają odpowiednie związki religijne.

Dlaczego regulacje są potrzebne?

Samorządowcy podkreślają, że śmierć i związane z nią obrzędy są wydarzeniami szczególnymi i bolesnymi, dlatego pochówek nie powinien być źródłem nadmiernych obciążeń finansowych. Propozycja limitowania opłat ma na celu ochronę mieszkańców, zwłaszcza tych z mniejszych miejscowości, gdzie monopol zarządców cmentarzy jest najbardziej odczuwalny.

Fot. PAP