Skarbiec Dziedzictwa w Chorzowie – nowy rozdział w historii Górnośląskiego Parku Etnograficznego

Łukasz Kałdonek, 30 kwietnia 2025. Chorzów

W roku jubileuszu 50-lecia Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” rozpoczyna się wyjątkowa inwestycja – Skarbiec Dziedzictwa. Projekt, finansowany w ramach programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027, otwiera nowy rozdział w historii placówki. Jego realizacja obejmuje rewitalizację zdegradowanych terenów, budowę nowoczesnego magazynu studyjnego, sal edukacyjnych, otwartej pracowni konserwatorskiej oraz przestrzeni dla mistrzów tradycyjnego rzemiosła.

Skarbiec Dziedzictwa – dom dla kulturowej różnorodności Śląska

Województwo Śląskie to region wyjątkowy – mozaika kultur, historii i tradycji, gdzie przenikają się wpływy śląskie, zagłębiowskie i góralskie. Skarbiec Dziedzictwa ma stać się miejscem, które tę różnorodność nie tylko zachowa, ale także uczyni dostępną dla wszystkich.

– To nie będzie zwykły budynek, ale przestrzeń, w której mieszkańcy regionu – niezależnie od pochodzenia – odnajdą coś bliskiego swojemu sercu. Miejsce, gdzie można dotknąć historii, współtworzyć kulturę i poznać tradycje sąsiadów – mówi Joanna Bojczuk, członek Zarządu Województwa Śląskiego.

Projekt o wartości 42 mln zł otrzymał dofinansowanie w ramach Priorytetu VIII Funduszy Europejskich, a jego głównym celem jest zwiększenie atrakcyjności muzeum poprzez stworzenie nowoczesnej bazy edukacyjno-kulturalnej, sprzyjającej integracji społecznej i dostępnej dla osób z niepełnosprawnościami.

Nowoczesna infrastruktura i rewitalizacja zabytków

Kluczowym elementem inwestycji będzie wielofunkcyjny budynek, mieszczący:

• magazyn studyjny dla blisko 6000 zabytkowych obiektów,
• pracownię konserwatorską z możliwością obserwacji pracy specjalistów,
• sale edukacyjne i warsztatowe,
• przestrzeń dla rzemieślników, gdzie będą prowadzone pokazy dawnych zawodów.

Ponadto projekt zakłada modernizację zabytkowego kompleksu młyńskiego, w tym uruchomienie systemu wodnego w celach pokazowych. Inwestycja powstanie na terenach dotąd zdegradowanych – obecnej bazy technicznej Parku Śląskiego, gdzie znajdują się zaniedbane obiekty wymagające rozbiórki.

– Skarbiec Dziedzictwa odpowiada na realne potrzeby muzeum: brak odpowiednich magazynów, ograniczoną przestrzeń edukacyjną i trudności w konserwacji zbiorów. Dzięki tej inwestycji będziemy mogli nie tylko lepiej chronić zabytki, ale też aktywnie je udostępniać zwiedzającym – podkreśla Paulina Cius-Górska, dyrektor MGPE.

50-lecie Muzeum – wystawy, warsztaty i konferencje

Rok 2025 to dla chorzowskiego skansenu czas szczególnych obchodów. Z tej okazji przygotowano szereg wydarzeń, m.in.:

Wystawa jubileuszowa „To (nie) jest skansen”

(od 25 maja 2025)
Ekspozycja, która zmusza do refleksji nad rolą muzeów na wolnym powietrzu we współczesnym świecie. Zwiedzający zobaczą, jak powstawało muzeum, poznają jego historię i bogactwo kulturowe polskiej wsi. Część eksponatów to dary od samych gości, co pokazuje siłę społecznego zaangażowania.

Dzień Rzemiosła i Rękodzieła – 50 warsztatów na 50-lecie

(25 maja 2025)
Wyjątkowa okazja, by zobaczyć na żywo ginące zawody: kaletnictwo, powroźnictwo, kowalstwo, garncarstwo, a nawet pracę zabytkowego wiatraka z Grzawy. W programie także konkursy i wspólne tworzenie gigantycznej makatki!

Jubileuszowa publikacja „Spacerem przez czas”

Książka autorstwa Krzysztofa Bulli zabierze czytelników w podróż przez historię muzeum – od skandynawskich inspiracji po współczesne wyzwania.

Konferencja naukowa „To (nie) jest skansen!”

(8-10 października 2025)
Debata o przyszłości muzeów na wolnym powietrzu z udziałem ekspertów z całej Polski.

Skansen przyszłości – miejsce spotkań z historią i naturą

– Skarbiec Dziedzictwa to nie tylko inwestycja w infrastrukturę, ale także w ludzi. Chcemy, by muzeum było żywe, by każdy mógł tu znaleźć coś dla siebie – czy to podczas warsztatów, spacerów, czy spotkań z rzemieślnikami – dodaje dyrektor Cius-Górska.

Projekt wpisuje się w szerszą strategię rozwoju turystyki w regionie, mającą na celu zwiększenie atrakcyjności Śląska jako miejsca do życia, pracy i wypoczynku. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom i otwartej formule, Skarbiec Dziedzictwa stanie się prawdziwym kulturalnym sercem regionu.

Fot. UMWŚ