Wpływ alkoholu na moralność – badania zespołu UŚ

Badania zespołu z Uniwersytetu Śląskiego pod kierunkiem dr Marioli Paruzel-Czachury rzucają nowe światło na wpływ alkoholu na decyzje moralne i zachowania etyczne. Choć alkohol nie zmienia poglądów na to, co jest dobre, a co złe, to rozluźnia hamulce moralne związane z troską i czystością, co może prowadzić do kontrowersyjnych zachowań.

Alkohol a decyzje moralne

Eksperyment, przeprowadzony na 300 osobach, wykazał, że po spożyciu jednego mocnego drinka (ok. 0,5 promila alkoholu we krwi), uczestnicy nie zmieniali swojego podejścia do lojalności, sprawiedliwości i autorytetu. Nie zmieniała się również ich samoocena pod kątem etyczności, agresywności czy inteligencji.

Jednak w sytuacjach związanych z troską i czystością osoby nietrzeźwe wskazywały mniejsze kwoty, za które byłyby skłonne podjąć działania etycznie wątpliwe, takie jak wyrządzenie krzywdy zwierzęciu czy uczestnictwo w kontrowersyjnych performansach.

Zaskakujące wyniki

Wbrew wcześniejszym badaniom, m.in. francuskim, polscy naukowcy nie potwierdzili hipotezy o tzw. „pijanym utylitaryście”. Decyzje moralne w klasycznych dylematach, takich jak problem wagonika, były podobne u osób trzeźwych i nietrzeźwych.

Dr Paruzel-Czachura wskazuje, że choć alkohol nie zmienia wartości moralnych, to osłabia pewne hamulce, co może prowadzić do podejmowania ryzykownych decyzji lub działań, które na trzeźwo byłyby nieakceptowalne.

Znaczenie badań

Zdaniem badaczki, wyniki te mają kluczowe znaczenie dla zrozumienia, dlaczego osoby pod wpływem alkoholu dopuszczają się czynów przestępczych. W Polsce około 40% przestępstw z użyciem przemocy jest popełnianych w stanie nietrzeźwości.

– „Moralność to podstawa zaufania w społeczeństwie. Chcemy otaczać się ludźmi, którym ufamy, dlatego ważne jest, by lepiej zrozumieć, jak alkohol wpływa na nasze decyzje i zachowania” – podkreśla dr Paruzel-Czachura.

Kierunki dalszych badań

Zespół planuje kontynuować badania, koncentrując się na rzeczywistych zachowaniach, a nie tylko deklaracjach moralnych. Chcą również zbadać wpływ alkoholu na emocje moralne, takie jak poczucie winy czy satysfakcja po popełnieniu niemoralnego czynu.

Wyniki badań mogą znaleźć zastosowanie w prewencji przestępczości, a także w edukacji społecznej na temat wpływu alkoholu na ludzkie decyzje i relacje.

Fot zdjęcie ilustracyjne