Nadchodzi kryzys w gospodarce odpadami?

Marszałkowie województw apelują o pilne zmiany w prawie ochrony środowiska

Przeciążone urzędy, tysiące wniosków i zbliżający się termin wygaśnięcia decyzji odpadowych – samorządy alarmują, że bez pilnych zmian w prawie Polska może stanąć w obliczu poważnego kryzysu w gospodarce odpadami.

Związek Województw RP wystosował apel do rządu o natychmiastowe działania legislacyjne, które pozwolą przedłużyć ważność decyzji odpadowych do końca 2026 roku. Zdaniem marszałków województw to jedyny sposób, aby uniknąć chaosu administracyjnego i poważnych konsekwencji dla przedsiębiorców.

Urzędy przeciążone, czas ucieka

Zarząd Związku Województw RP (ZWRP) przyjął oficjalne stanowisko, w którym ostrzega, że bez zmiany przepisów po 31 grudnia 2025 roku przedsiębiorcy stracą możliwość prowadzenia działalności w zakresie gospodarowania odpadami.

„Liczba obecnie procedowanych spraw już teraz przekracza możliwości kadrowe organów orzekających i współuczestniczących w procedurze” – podkreślono w dokumencie.

Marszałkowie wskazują, że liczba napływających wniosków o nowe decyzje odpadowe jest tak duża, iż urzędy nie są w stanie wydać ich wszystkich przed upływem obowiązujących terminów. Co więcej, część przedsiębiorców dopiero przygotowuje się do złożenia wniosków, co dodatkowo potęguje problem.

Skąd wynika obecne spiętrzenie spraw

Trudności mają swoje źródło w przepisach z 2012 roku, które zobowiązały przedsiębiorców do uzyskania nowych decyzji środowiskowych do 2016 roku. Większość z nich traci ważność z końcem 2025 roku. Dodatkowo zmiana rozporządzenia z 2019 roku przeniosła część kompetencji z powiatów na marszałków województw, znacząco zwiększając liczbę prowadzonych postępowań.

ZWRP zwraca uwagę, że procedury wydawania decyzji są skomplikowane i czasochłonne. Wiele składanych wniosków zawiera błędy formalne lub merytoryczne, przez co niemal każdy wymaga uzupełnień i dodatkowych wyjaśnień. To z kolei wydłuża proces i zwiększa obciążenie administracji.

Apel o wydłużenie decyzji do końca 2026 roku

Marszałkowie województw apelują o szybkie uchwalenie przepisów, które przedłużą ważność dotychczasowych decyzji odpadowych o rok – do 31 grudnia 2026 roku.

Związek Województw RP argumentuje, że takie rozwiązanie pozwoli urzędom zakończyć rozpoczęte postępowania, a przedsiębiorcom uniknąć wstrzymania działalności i kar finansowych za brak ważnych zezwoleń.

„Marszałkowie województw od miesięcy podejmują działania, by maksymalnie usprawnić proces wydawania decyzji. Jednak przy obecnym obciążeniu kadrowym i braku możliwości pozyskania dodatkowych ekspertów, terminowe zakończenie wszystkich spraw jest nierealne” – wskazano w stanowisku.

Brak decyzji rządu i rosnące ryzyko paraliżu

ZWRP przypomina, że już w czerwcu zwracał uwagę na konieczność nowelizacji ustawy Prawo ochrony środowiska. Jednak podczas posiedzenia Stałego Komitetu Rady Ministrów nie udało się uzgodnić zapisów projektu dotyczących wydłużenia terminów obowiązywania decyzji odpadowych.

Samorządowcy apelują o jak najszybszy powrót do prac legislacyjnych. W przeciwnym razie od stycznia 2026 roku może dojść do paraliżu w systemie gospodarki odpadami, a tysiące firm zajmujących się zbiórką, przetwarzaniem i recyklingiem odpadów nie będą mogły legalnie prowadzić działalności.

W trosce o stabilność systemu

Związek Województw RP podkreśla, że sprawna gospodarka odpadami to nie tylko kwestia formalna, ale kluczowy element ochrony środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego kraju. Wydłużenie obowiązujących decyzji ma dać czas na uporządkowanie systemu oraz przygotowanie bardziej efektywnych i przejrzystych procedur administracyjnych.

Fot. PAP/Albert Zawada